Ilang Bagay na Naiuwi Ko Hanggang sa Pagtulog Matapos ang The Music of Rey Valera

Full house ang The Theater at Solaire kagabi sa tribute concert para kay Rey Valera. Sabi ni Maestro Gerard Salonga (konduktor ng ABS-CBN Philharmonic Orchestra), 12 araw bago ang palabas, sold-out na raw ito at iniisip nila kung paano magkaroon ng repeat. Nagpasalamat s’ya sa mga patron ng orchestral music na pumuno ng venue. Kumportable naman ako sa crowd. Hindi ako na-intimidate. Parang from all walks of life ang demographic. May mukhang doktor. May mukhang lumuwas pa mula probinsya. May naka-suit. At may ilang madalas kong makita sa mga theater event. Pero maliban sa tao (na madalas kesa hindi ay subject ng mga awit ni Mr. Valera), heto pa ang ilang bagay na naiuwi ko hanggang sa pagtulog:

1. Masarap talagang awitin ang Lupang Hinirang kapag merong live na orchestral music. At doon ko lang napansin na ang mga cellist pala ay hindi kailangang tumayo bilang pagpupugay. Art muna, bago ang bayan;

2. Mukhang napag-aralan ang acoustics ng venue. Ang ticket ko, halimbawa, ay nasa ikatlong row pero hindi ito ang pinakamahal. Siguro ay mas optimized ang listening experience kung medyo nasa may gitna. Hindi ko matandaan na ganito ang Tanghalang Nicanor Abelardo sa CCP at Meralco Theater pero baka naman mali ako;

3. Walang binebentang program pero sa hindi maipaliwanag na dahilan ay madali ko namang nai-associate ang mga kanta. Maliban sa tatlong number: Don’t Let Your Woman Cry at Hello na parehong kinanta ni Edgar Allan Guzman at Manghuhula ni Tippy Dos Santos. Respeto kay EA dahil lesser known songs ang kinanta n’ya at kay Ms. Dos Santos dahil sa karagdagang choreography sa number n’ya na swing ang areglo. Sampung Pogi Points naman sa direktor ng palabas (kung sino man s’ya bilang wala ngang program), na habang kinakanta ni EA ang linyang “Hello” sa pagtatapos ng kanta ay s’ya namang pasok ni Ms. Dos Santos sa stage. Sinundan agad ito ng isang duet version ng “Naaalala Ka” (na fresh at maganda rin ng areglo);

4. Ang pinaka-surpresa siguro sa gabing iyon ay ang “operatic novelty” number ni Arman Ferrer (credited by the Maestro as “Antonio Ferrer”), isang tenor (na huli nating nakita sa Mabining Mandirigma ng TP), na kumanta ng “Ayoko Na Sa ‘Yo”. Ang intro ng kanta ay parang ni-recycle na tono mula sa mga bull fight theme sa Spain na sinahugan ng babaeng flamenco dancer bilang “object of desire” ng mang-aawit. Ang drama, tukso ang babae at kunyari ay iniiwasan ito ni Mr. Ferrer. “Sinong tinakot mo, ako ba? Lalake yata ako.” Malinis ang boses, walang pagkurap sa kakaibang areglo ng kanta at pumaibabaw bigla ang versatility ng pagiging musikero ni Mr. Valera;

5. Ang ikalawang surpresa siguro, at least para sa akin, ay ang talent ni Michael Pangilinan. Binigyan s’ya ng acoustic number (Cesar Aguas sa gitara) ng kantang Walang Kapalit. Kung meron man akong runner-up sa 10 Best OPM Songs of All Time kasabay ng Minamahal Kita ni Freddie Aguilar, ito na siguro ‘yon. Malakas ang hugot. Mayaman sa emotion. At ganitong ganito ang ginawa ni Mr. Pangilinan sa kanta. Hugot. Emotional. Naramdaman ko ‘yong bigat. Naramdaman ko ‘yong panunuyo. ”Huwag mo lang ipagkait na ikaw ay aking mahalin.” Manonood na talaga ako ng musical version ng Kanser @ 35 ng Gantimpala bilang s’ya ang gaganap na Crisostomo Ibarra;     

6. Love her or hate her singing style. ‘Yan ang verdict ko sa contribution ni Vina Morales sa OPM. Pero sa gabing iyon, na-appreciate ko ang kanyang Malayo Pa ang Umaga at ang inaasahan ng lahat na Pangako Sa ‘Yo sa maraming bagay. Una, naramdaman ko ‘yong joy n’ya na mabigyan ng pagkakataon na ma-cover ang mga awit ni Rey Valera. Ikalawa, na-capture n’ya ‘yong hinihinging drama ng mga soap opera, isang pruweba na ang mahuhusay na singer ay puwedeng maging mahusay na aktres. At ikatlo, props talaga sa kalibre ng kanyang boses na distinct. Walang pinagkaiba ang kanyang live performance sa kung ano ang na-record;

7. Isa sa dalawang number na orchestral music lang (walang singer) ay ang Kung Tayo’y Magkakalayo. Dalawang cello,  isang piano. Kinilabutan ako. At halos mabasa ang mata ng luha. Nakakalungkot nga ‘yong kanta kahit walang lyrics. Kudos sa areglo ni Gerard Salonga;

8. May dalawang insidente kagabi na may kinalaman sa boobs. Una, si Rico J Puno na galing sa isang operation kung kaya’t may excuse sa mga notang nahihirapan s’yang abutin (at sa tuwing nangyayari ito ay pinapakiusapan n’ya ang mga tao na magpalakpakan). Habang kinakanta ang ikatlong kanta n’ya (Sorry Na, Puwede Ba), umupo s’ya sa harapan ng stage. Sa isang pagkakataon, may dalawang babae sa harapan ang nais magpa-picture. Please note na tuluy-tuloy pa rin ang kanyang pagkanta. Ang isang babae ay mas matanda at ang isa naman ay medyo bata pa. Sa pamamagitan ng body language sa pagitan ni Mr. Puno at ng dalawang babae, mukhang napagkasunduan ang picture taking. Nauna ang mas matanda. Sabi ni Mr. Puno: “Akala ko naman, ‘yong bata ang magpapa-picture”. Umugong ang tawanan. Siguro dahil napilitan ang mas bata, nagpa-picture na rin ito. At siniguro ng OPM icon na nakatingin ito sa suso ng babae at hindi sa camera mismo. Nag-comment pa ito, bagama’t pabulong, ng “Ang laki.” Ang ikalawang boob incident naman ay kasama si Megastar Sharon Cuneta. Matapos kantahin ang Mr. DJ ay naghanap s’ya ng doctor sa audience. Noong una, akala ko eh merong emergency na nangyayari sa backstage. May isang doktor, babae, ang tumayo at pumunta sa stage. Inalalayan ni Mega ang doktor papunta sa backstage. Kita ko mula sa kinauupuan ko na parang nagtago si Mega sa isa sa malalaking kurtina. Wika n’ya gamit ang mic, “Not you, Martin (Nievera). Stay away fro me. Ngayon, doc, please put your hand inside my bra. Pakikapa ho kung totoo. Are they real?” Sumagot ang doktor, “Yes, they are real.” Halos mahulog ako sa inuupuan ko. Kunsabagay, it takes a Megastar to do anything you want to do onstage. Matagal-tagal ko ring inisip kung anong subtext ng totoong suso sa mga kanta ni Mr. Valera. Siguro, kung utong lang ang OPM, tayong tayo ito;

9. Wala naman akong nakitang flaw sa mga rendition ni Martin Nievera maliban siguro sa isang linya na na-miss n’ya ang lyrics. Pero wala rin akong makita na sobrang outstanding ito. Sigurado akong nakita ko na dati ang kanyang greatest performances. Madali lang itong i-assess. Hindi talaga s’ya kumportable sa mga kantang tagala ang pananagalog. Pero sure he did his best;

10. Balik tayo kay Mega, ang huling performer ng gabi na nararapat lamang dahil sa kanyang affiliation kay Mr. Valera, tatlo rin ang kanyang kinanta. Mr. DJ nga na sobra kong nagustuhan dahil kasama pang “kinanta” nang live ang narration part sa may dulo. “Hello, Mr. DJ. Hi! Puwede ba akong mag-request? Yeah. ‘Yon bang kantang gustung gusto ko. Oo! Thank you.” Vocally, ang number na ‘yan ang pinaka-relax s’ya at mukhang overjoyed. Ang kanyang Kahit Maputi na ang Buhok Ko ay malakas ding maka-throwback pero sa Tayong Dalawa n’ya ako tinamaan kahit na evident ang struggle sa palitan ng totoong boses at falsetto. Was she crying after doing the song? Parang eh. Sabi n’ya, first time daw n’yang ginawa nang live ‘yong kanta dahil mahirap daw ito, not to mention na masakit kantahin bilang theme song ito ng movie nila ni Gabby Concepcion;

11. Ang Sinasamba Kita (lyrics lang si Rey Valera rito, si George Canseco talaga ang kompositor) ni Morissette Amon ay for the books din. Mahusay naman talaga ang batang ‘yan. Naging birit song ‘yong kanta. Hindi ko alam kung paano at saan nanggaling pero basta na lang lumipad nang pagkataas-taas. Well, doon sa tribute para kay Mr. C, scene-stealer din ang kanyang Sometime, Somewhere;

12. Tingin ko, kung susumahin, nag-peak ang magic hour ng OPM sa gabing iyon nang dalawang beses. Ang unang peak ay ang unang number na si Rey Valera mismo ang kumanta (Kumusta Ka). Kakaiba talaga ang humility ng artist na ito. Wala akong nakitang ere sa katawan sa kanyang stage presence. Kung anong nakikita ko sa mga songhits noon eh ganito pa rin. Sana mag-radiate ang kanyang kababaang loob sa mga artista ngayon. Kahit konti. Ang ikalawa ay ang finale song kung saan pinabalik s’ya sa stage, binigyan ng gitara at sumabay kasama ang lahat ng performer sa gabing iyon. Pero bago pumlakda ang unang tunog ng gitara, nagpalitan muna ng mahabang asaran sina Mega, Rey Valera at Rico J Puno (habang nakikitawa naman ang mga bagong mukha ng OPM). At some point, naisip ko na kahit hindi na kumanta ang mga ito. Kahit panoorin ko na lang sila sa kani-kanilang pedestal na kumportableng ninamnam ang anumang kanilang kinalalagyan sa larangan ng musikang Pilipino. Hirit ni Rey Valera, “Itong si Rico, hindi ko alam kung bakit ito tinanggap. Dahil ba gusto n’ya akong parangalan o dahil kailangan ng pambayad sa pinampaospital.” ;

Attempt sa Paglilista ng 10 Greatest OPM Songs of All Time

Heto 'yong katuwaang entry ko sa poll na The 10 Greatest OPM Songs of All Time na pakulo ng Diva Madness:

1. Walang Hanggang Paalam (Joey Ayala)

Pakinggan sa  Youtube

Sa totoo lang, wala namang totoong pag-ibig na namamatay. Maaaring nagkahiwalay o nagkalayo pero bahagi na ito ng sistema. Kumbaga, wala namang nagpapaalam talaga. Hugot song ito kung kailan dinidibdib pa natin ang hiwalayan at hindi tinatratong isang rom-com. Pero sa kakaibang evocation ng kanta sa akin, parati kong iniisip na ang kumanta nito ay nasa isang kilusan, sa bundok (siguro dahil gitara lang ang ginamit), at ang inaalayan ng kanta ay isang kasintahan na piniling mamuhay sa bayan.

2. Nais Ko (Ryan Cayabyab)

Pakinggan sa Youtube

Parati ko itong naririnig sa mga amateur singing contest noong bata ako. Kumbaga, ito ang Rataouille ko. Malakas makapagpabalik ng childhood. At sino naman ang hindi mabilis na makukuha ng kantang ito sa intro pa lang? Sigurado akong wala pa akong narinig na kanta na ganito ang areglo, Pinoy man o hindi. Bonus na lang na ang lyrics nito ay tungkol sa sarili at tungkol sa kalayaan ng sarili na gawin ang kahit anong bagay.

3. Buksan (George Canseco)

Pakinggan sa Youtube

Melodrama ba ang gusto mo? Heto. Narito lahat, nagdurugo mula sa isang pusong namamalimos ng kalinga. Sabihin na nating madrama naman halos lahat ng mga isinulat ni Geoge Canseco pero sa kanta yatang ito nag-peak ang tinatawag na unrequited love. Hindi naman talaga hiningi ng umawit ang buong puso, isang sulok lang nito ang gustong pagtaguan. Eh paano pa kung ang inspirasyon nito ay ang mentally ill na karakter ni Tonton Gutierrez sa “Saan Nagtatago ang Pag-ibig”? Oo, si Val nga. Si Val na walang malay.

4. Minsan (Ely Buendia)

Pakinggan sa Youtube

Marami akong gustong Eraserheads song pero ito ang hindi ko makalimutan. Siguro, noong napakilala sa akin ang kantang ito, na-realize ko na taxing talaga ang college lalo na’t papalit-palit ang care group mo. Hindi kamukha ng high school, steady lang ang barkada mo. Sa college pala, para ka lang lumabas ng shell mo, nakisalumuha ng ibang tao at bumalik din sa loob ng shell na walang emotional investment. Parang gustong ipamukha noong kanta na ang tao ay magbabago at ang mga taong kasama-sama mo ngayon ay baka stranger na sa ibang panahon.

5. Pag-uwi (Louie Ocampo)

Pakinggan sa Youtube

May ilang kanta na ring ginawa si Louie Ocampo tungkol sa mga OFW pero kakaiba ang lyrics na isinulat ni Joey Ayala rito. Mas nasagap ko itong anthem ng isang taong bagama’t may personal na intensyon na maghanap-buhay para sa pamilya, mas nangingibabaw pa rin ang kanyang pangungulila sa bayan. Sa kabilang dako, nakita rin natin ang kakayahan ni Martin Nievera na hilahin ang vocal chord sa ilang falsetto na kailanman ay hindi nakakalunod o nakakaagaw ng atensyon.

6. Huwag Masanay sa Pagmamahal (Jim Paredes)

Pakinggan sa Youtube

Ewan ko pero naging Pambasang Awit na yata ito ng puso kong single. Novelty s’ya bilang sinahugan ng mga madramang palitan ng linya nina Sharon Cuneta at Edu Manzano na nagsa-suggest ng dalawang bagay: (1) domestic violence at (2) mga drama sa AM radio. Siyempre hindi ko agad nakuha noon na posibleng advocacy ito ng woman empowerment (kung kelan hindi pa masyadong uso ang political correctness). Ang alam ko lang, merong isang kanta na handang magbigay ng comfort sa akin kung sakaling hindi na ako naniniwala sa pag-ibig.

7. Dear Paul (Barbie Almalbis)

Pakinggan sa Youtube

Ito ‘yong panahon na ang mga acoustic guitar song ay hindi pa “cover” at nariyan lang upang maglatag ng isang kalmadong dagat sa kabila ng delubyo. Masarap pakinggan tuwing umuulan, may kapiling o wala. ‘Yong tipong kahit isang mainit na kape lang ang karamay, naka-sweatshirt at nakatanaw sa bintanang dinadaluyan ng tubig-ulan.

8. Sa Aking Pag-iisa (Janno Gibbs)

Pakinggan sa Youtube

Marami ring Regine Velasquez song ang hindi puwedeng palampasin kapag OPM ang pinag-uusapan, mula “Promdi” at “Babalik Kang Muli” hanggang “Dadalhin” at “Kailangan Ko’y Ikaw”. Pero sa underrated composition na ito ni Janno Gibbs ako na-hook. Siguro dahil nagbago nang konti ang timpla ng mga ballad ng Asia’s Songbird sa kantang ito, mula sa areglo hanggang sa pagtalon sa kontroladong birit.

9. Habang Atin ang Gabi (Jay Durias)

Pakinggan sa Youtube

Palasak sa R&B sa landscape ng OPM na hindi maiiwasang maiangkas sa Western counterpart nito. Ang beat, ang areglo, ang mga remix, karamihan ay imported ang timpla. Sa chill na theme song na ito mula sa pelikulang “Minsan Pa” ni Jeffrey Jeturian (na ang lyrics ay sinulat mismo ng scriptwriter na si Bing Lao) nagbago ang paningin at pandinig ko.

10. Nakapagtataka (Jim Paredes)

Pakinggan sa Youtube

Karamihan sa mga classmate ko noong high school na kapit-patalim sa relasyon ay hindi nagsasawa sa kantang ito na noon ay ni-remake ni Rachel Alejandro. Moving on song talaga ito, isang therapy kapag hindi na maabot ng ulirat ang hiwa sa puso. Gusto ko ‘yong attempt n’ya na i-articulate ang lahat ng heartache sa kabila ng mga kabiguan. May argument din tungkol sa puso laban sa isip, na ang totoong “picking up the pieces” ay kung kelan nagme-make sense na ang lahat, kung kelan ka umpisang magtaka. “Kung tunay tayong nagmamahalan, ba’t ‘di tayo magkasunduan?”